ნატო-ს მიზანია მისი წევრი ქვეყნების თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უზრუნველყოფა – როგორც პოლიტიკური, ისე სამხედრო თვალსაზრისით.

ნატო

ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია (ნატო) 1949 წლის 4 აპრილს შეიქმნა. ეს არის ჩრდილოეთ ამერიკის 2 და ევროპის 29 სახელმწიფოსგან შემდგარი სამხედრო-პოლიტიკური ალიანსი, რომლის მიზანია ჩრდილოატლანტიკურ სივრცეში მშვიდობის, მისი წევრი ქვეყნების თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უზრუნველყოფა – როგორც პოლიტიკური, ისე სამხედრო თვალსაზრისით.

ალიანსის შესახებ

ალიანსის წევრები მკაცრად იცავენ ისეთ ღირებულებებს, როგორიცაა წევრი ქვეყნების სუვერენიტეტი, ტერიტორიული მთლიანობა, დემოკრატია, ინდივიდუალური თავისუფლება, ადამიანის უფლებები და კანონის უზენაესობა.

ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის ერთ-ერთი უმთავრესი პრინციპია კოლექტიური თავდაცვა, რომლის თანახმად, ერთ ან ერთზე მეტ სახელმწიფოზე განხორციელებული შეიარაღებული თავდასხმა განიხილება როგორც თავდასხმა ნატო-ს ყველა წევრ სახელმწიფოზე. არსებულ შემთხვევაში, ალიანსი დახმარებას გაუწევს საფრთხის ქვეშ მყოფ წევრ ქვეყანას ან ქვეყნებს და განახორციელებს ყველა საჭირო ქმედებას, მათ შორის სამხედრო ძალის გამოყენებას, ჩრდილოატლანტიკური რეგიონის უსაფრთხოების აღდგენისა და შენარჩუნების მიზნით.

დეტალურად

რამ განაპირობა ნატო-ს დაარსება?

მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, იდეოლოგიურმა ბარიერმა ევროპა ორად გაყო. ომით დანგრეულ ევროპას 1948 წლიდან მოყოლებული, ამერიკელებმა უზარმაზარი ფინანსური და პოლიტიკური დახმარება გაუწიეს. მიზანი მარტივი და ნათელი იყო – ხელახლა გაძლიერებულ ევროპაში კომუნიზმს ვერ მოეკიდებინა ფეხი.

1948 წლის 17 მარტს საფრანგეთმა, დიდმა ბრიტანეთმა, ჰოლანდიამ, ბელგიამ და ლუქსემბურგმა ხელი მოაწერეს „ბრიუსელის პაქტს“. კავშირი მიზნად ისახავდა ერთმანეთთან მჭიდრო თანამშრომლობასა და თავდაცვის საერთო სისტემის შექმნას, რომელიც საბჭოთა კავშირის იდეოლოგიურ, პოლიტიკურ და სამხედრო ექსპანსიას აღუდგებოდა წინ. ფაქტობრივად, „ბრიუსელის პაქტის“ დოკუმენტი, დასავლეთ ევროპის საერთო უსაფრთხოების სისტემის შექმნისა და ნატო-ს დაარსების საფუძველი გახდა.

დეტალურად

ნატო ფოკუსში

ნატო 2030
დეტალურად
კიბერ-თავდაცვა
დეტალურად
შეკავებისა და თავდაცვის პოლიტიკა
დეტალურად

ნატო-ს გაფართოება

ნატო-ს გაფართოების პროცესი მიზნად ისახავს სტაბილურობისა და თანამშრომლობის ხელშეწყობას, ერთიანი და თავისუფალი ჩრდილოატლანტიკური სივცრის შენარჩუნებას, მშვიდობისათვის გაერთიანებასა და საერთო დემოკრტიული ღირებულებების ჩამოყალიბებას. ყველა გადაწყვეტილებას, რომელიც უკავშირდება სახელმწიფოს მოწვევას, გახდეს ალიანსის წევრი, იღებს ჩრდილოატლანტიკური საბჭო, ალიანსის წევრების კონსენსუსის საფუძველზე. ნატო-ს არაწევრი სახელმწიფო არ მონაწილეობს ამგვარი გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში.

დეტალურად

ნატო-ს წევრი ქვეყნები

ანბანის მიხედვით გაწევრიანების თარიღით
  •  ალბანეთი (2009)
  • აშშ (1949)
  •  ბელგია (1949)
  •  ბულგარეთი (2004)
  •  გერმანია (1955)
  •  დანია (1949)
  •  დიდი ბრიტანეთი (1949)
  •  ესპანეთი (1982)
  •  ესტონეთი (2004)
  •  თურქეთი (1952)
  •  ისლანდია (1949)
  •  იტალია (1949)
  •  კანადა (1949)
  •  ლატვია (2004)
  •  ლიეტუვა (2004)
  •  ლუქსემბურგი (1949)
  •  მონტენეგრო (2017)
  •  ნიდერლანდების სამეფო (1949)
  •  ნორვეგია (1949)
  •  პოლონეთი (1999)
  •  პორტუგალია (1949)
  •  რუმინეთი (2004)
  •  საბერძნეთი (1952)
  •  საფრანგეთი (1949)
  •  სლოვაკეთი (2004)
  •  სლოვენია (2004)
  •  უნგრეთი (1999)
  •  ფინეთი (2023)
  •  ჩეხეთის რესპუბლიკა (1999)
  •  ჩრდილოეთ მაკედონია (2020)
  •  ხორვატია (2009)
  •  შვედეთი (2024)
  • აშშ (1949)

  •  ბელგია (1949)

  •  დანია (1949)

  •  დიდი ბრიტანეთი (1949)

  •  ისლანდია (1949)

  •  იტალია (1949)

  •  კანადა (1949)

  •  ლუქსემბურგი (1949)

  •  ნიდერლანდების სამეფო (1949)

  •  ნორვეგია (1949)

  •  პორტუგალია (1949)

  •  საფრანგეთი (1949)

  •  თურქეთი (1952)

  •  საბერძნეთი (1952)

  •  გერმანია (1955)

  •  ესპანეთი (1982)

  •  პოლონეთი (1999)

  •  უნგრეთი (1999)

  •  ჩეხეთის რესპუბლიკა (1999)

  •  ბულგარეთი (2004)

  •  ესტონეთი (2004)

  •  ლატვია (2004)

  •  ლიეტუვა (2004)

  •  რუმინეთი (2004)

  •  სლოვაკეთი (2004)

  •  სლოვენია (2004)

  •  ალბანეთი (2009)

  •  ხორვატია (2009)

  •  მონტენეგრო (2017)

  •  ჩრდილოეთ მაკედონია (2020)

  •  ფინეთი (2023)
  •  შვედეთი (2024)

ნატო-ს სამშვიდობო მისიები

ჩრდილოატლანტიკურმა ალიანსმა თავისი ისტორიის განმავლობაში არაერთი ცვლილება განიცადა, რათა ახალი გამოწვევების წინაშე სრულ მზადყოფნაში ყოფილიყო. ერთ-ერთი ასეთი უმნიშვნელოვანესი ცვლილება გახლავთ სამშვიდობო ოპერაციებისა და კრიზისების რეგულირების პროცესში ჩართვის გადაწყვეტილება, განურჩევლად კონფლიქტის გეოგრაფიული ადგილმდებარეობისა. ალიანსი აღიარებს, რომ საფრთხე აღარ არის შეზღუდული რომელიმე კონკრეტული ადგილმდებარეობით და მზად არის, გამოეხმაუროს მას, რა დროს და საიდანაც უნდა მომდინარეობდეს ის. მეოცე საუკუნის 90-იან წლებში, ნატომ პირველად განახორციელა სამშვიდობო ოპერაციები. კერძოდ, ბალკანეთში (ბოსნია-ჰერცეგოვინა) 1995 წელს, კოსოვოში 1999 წელს, მაკედონიაში კი 2001 წელს, სადაც იუგოსლავიის სოციალისტურ-ფედერალური რესპუბლიკის დაშლის სისხლიანმა კონფლიქტმა სერიოზული საშიშროება წარმოშვა არა მხოლოდ რეგიონული, არამედ საერთო – ევროპული უსაფრთხოებისათვის. 2003 წელს ავღანეთში ნატო-ს მისიით ალიანსმა დაამტკიცა, რომ მას აქვს უნარი, გაუმკლავდეს პრობლემებს არა მხოლოდ მისი ტრადიციული პასუხისმგებლობის – ევროატლანტიკურ სივრცეში, არამედ მის მიღმაც.

ფოტოები ნატო-ს ისტორიიდან

იცით თუ არა, რომ?